Szacowany czas czytania tego postu to 4 minut
Czy można uzależnić się od jedzenia? W tej kwestii naukowcy są niezgodni i obecnie jedzenie nie jest zakwalfikowane do uzależnień. Niektórzy postulują, że „uzależnienie od jedzenia” jest bardziej „uzależnieniem od zachowań żywieniowych” podobnym do objadania się.
Użycie terminu „uzależnienie” do opisania patologicznych aspektów przyjmowania pokarmu u ludzi pozostaje jednak kontrowersyjne. Bo czy da się uzależnić od powietrza, niezbędnej do przetrwania rzeczy?
Jedzenie i sex
Są dwoma bardzo fundamentalnymi aspektami życia człowieka.
Pożywienie jest niezbędne do przetrwania i zapewnienia organizmowi składniki odżywcze. Podobnie jak jedzenie, seks jest również naturalną częścią życia człowieka. Jedzenie i seks są nieodłączne od naszej natury. Oba te działania są również związane z przyjemnością, która jest motorem motywującym do ich praktykowania. Przyjemność od jedzenia wynika z faktu, że nasz organizm potrzebuje energii do funkcjonowania, a smak i tekstura pokarmów potrafią dostarczyć nam przyjemnych doznań sensorycznych.
Jedzenie i seks również mają kluczowe znaczenie dla przetrwania gatunku. Oto kilka postaw związanych z jedzeniem, które są istotne dla przetrwania:
- Głód: Ciało sygnalizuje potrzebę jedzenia, gdy zaczyna odczuwać głód. Osoby o postawie do przetrwania będą zdeterminowane, aby zdobyć pożywienie i zaspokoić swoje potrzeby żywieniowe.
- Rodzicielstwo: Osoby o postawie do przetrwania są skłonne do pielęgnowania swojego potomstwa i troszczenia się o ich zdrowie i właściwe odżywianie potomstwa.
- Przeżycie w ekstremalnych warunkach: W sytuacjach ekstremalnych, takich jak głód lub brak dostępu do partnerów seksualnych, postawa do przetrwania wymaga elastyczności i umiejętności adaptacji. Jedzenie jest traktowane jako priorytetowe działania w celu przeżycia.
Nawyk a uzależnienie
Różnica między nawykiem a uzależnieniem od jedzenia może być złożona i wieloaspektowa. Chociaż nawyki i uzależnienia mają pewne podobieństwa, takie jak powtarzające się zachowania, istnieją między nimi wyraźne różnice:
Nawyk:
👉 Nawyk to rutynowe zachowanie. Często wykonywane jest automatycznie, bez większego zastanowienia.
👉 Jest to regularna tendencja lub praktyka. Może być wywołana przez określoną wskazówkę lub kontekst.
👉 Nawyki są ogólnie uważane za mniej intensywne. Rzadziej prowadzą do szkodliwych konsekwencji w porównaniu z uzależnieniami.
„Uzależnienie” od jedzenia:
👉 „Uzależnienie” od jedzenia obejmuje kompulsywny i niekontrolowany związek z jedzeniem. Często prowadzący do negatywnych konsekwencji fizycznych, emocjonalnych i społecznych.
👉 Charakteryzuje się utratą kontroli nad zachowaniami żywieniowymi, zaabsorbowaniem jedzeniem i kontynuowaniem konsumpcji pomimo negatywnych konsekwencji.
👉 „Uzależnienie” od jedzenia wykazuje podobieństwa do uzależnień od substancji psychoaktywnych pod względem aspektów neurobiologicznych i behawioralnych. Co może wiązać się z rozregulowaniem układu nagrody w mózgu.
Podczas gdy nawyki i uzależnienia mogą obejmować powtarzające się zachowania, kluczowa różnica polega na intensywności, kompulsywności i negatywnym wpływie na samopoczucie i funkcjonowanie. Zrozumienie tych różnic ma kluczowe znaczenie dla opracowania skutecznych interwencji i wsparcia dla osób zmagających się z zachowaniami związanymi z nadmiernym spożywaniem jedzenia.
„Uzależnienie” od jedzenia
„Uzależnienie” od jedzenia jest silniej powiązane z zaburzeniami odżywiania i wskaźnikiem masy ciała, szczególnie u osób chorujących na bulimię. Co ciekawe, obserwuje się również, że częstość występowania „uzależnienia” od żywności jest większa wśród kobiet o niskich dochodach, szczególnie tych z grup mniejszościowych, ze względu na spożywanie taniej, hipersmacznej i potencjalnie uzależniającej żywności.
W uzależnieniu od jedzenia podkreśla się związek między uzależnieniem od żywności a profilem spożycia diety, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami odżywiania, u których istnieje większe prawdopodobieństwo rozwinięcia uzależniających wzorców odżywiania. Co więcej, głód pokarmowy został zidentyfikowany jako mediator między uzależniającym jedzeniem a problematycznymi skutkami jedzenia, takimi jak epizody objadania się i podwyższone BMI.
Uzależniający charakter wysoko przetworzonej żywności uznano za kluczową przyczynę uzależniającego jedzenia, przyczyniając się do rozpowszechnienia uzależnienia od żywności zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Chociaż nie ma zgody co do definicji uzależniającego jedzenia u ludzi, dane kliniczne sugerują, że spożywanie smacznej żywności może u niektórych osób prowadzić do zachowań przypominających uzależnienie.
Istnieją jednak sprzeczne dowody dotyczące tego, czy uzależnienie od żywności prowadzi do otyłości, czy też otyłość sprzyja uzależnieniu od żywności wśród osób, które wcześniej nie były uzależnione od żywności.
Podsumowując,
w ostatnich latach koncepcja uzależnienia od żywności zyskała duże zainteresowanie, a badania wykazały jego związek z otyłością, zaburzeniami odżywiania i zaburzeniami psychicznymi. Podkreśla się również uzależniający charakter niektórych pokarmów i potencjalny wpływ na spożycie i zachowania żywieniowe. Jednak nadal toczy się debata i sprzeczne dowody dotyczące związku przyczynowego między uzależnieniem od żywności a otyłością.
Piśmiennictwo
(2019). Uzależnienie od jedzenia, uzależnienie od jedzenia i zaburzenia odżywiania. postępowanie towarzystwa żywieniowego, 79(1), 103-112. https://doi.org/10.1017/s0029665119001162
(2014). Związek „uzależnienia od jedzenia” z zaburzeniami odżywiania i wskaźnikiem masy ciała. zachowania żywieniowe, 15(3), 427-433. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2014.05.001
(2010). Uzależnienie od jedzenia: prawda czy fałsz?. aktualna opinia w gastroenterologii, 26(2), 165-169. https://doi.org/10.1097/mog.0b013e328336528d
(2015). Pragnienie jedzenia jako mediator między uzależniającym jedzeniem a problematycznymi wynikami jedzenia. zachowania żywieniowe, 19, 98-101. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2015.07.005
(2022). Postępy i przyszłe kierunki użyteczności klinicznej uzależnienia od żywności. https://doi.org/10.32920/21397521.v1
W przygotowaniu wpisu wykorzystano CzatGPT.
