Szacowany czas czytania tego postu to 5 minut
Niemowlęta są całkowicie zależne od rodziców. Zdolne są do samodzielnego życia, jednak niezdolne do zaspokajania własnych, podstawowych potrzeb, w tym potrzeby biologicznej, jaką jest odżywianie. Potrzebują pośrednika w postaci osoby dorosłej.
Wskazuje się na kluczową rolę odżywiania, zwłaszcza w trakcie rozszerzania diety, w kształtowaniu późniejszych preferencji żywieniowych dziecka. Istotna jest postawa rodzica. Wpływa na preferencje i zachowania żywieniowe dziecka. Właściwe żywienie we wczesnym okresie życia ma ogromny wpływ na kondycję oraz rozwój fizyczny i psychiczny dziecka, w tym pozwala osiągnąć genetycznie uwarunkowany potencjał wzrostowy oraz poziom inteligencji.1
NAUKA JEDZENIA to stopniowa zmiana diety mlecznej stopniowo w dietę dorosłych. To ważny momentem w rozwoju dziecka, zarówno dla rodziny, jak i samego niemowlęcia. Przede wszystkim to czas na poznanie własnych sygnałów płynących z ciała – uczucia głodu i sytości.
AKTUALNE ZALECENIA ROZSZERZANIA DIETY NIEMOWLĄT
Aktualne zalecenia obowiązują od stycznia 2021 roku opracowane przez sekcję żywienia POLSKIEGO TOWARZYSTWA GASTROLOGII, HEPATOLOGII I ŻYWIENIA DZIECI. Szczegółowy schemat żywienia niemowląt dostępny jest pod adresem: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci – Standardy Medyczne
Jak rozszerzać dietę?
PO-MA-LU-TKU
Podczas obserwacji widzę niepotrzebny pośpiech, szczególnie wśród matek, które pragną podać swojej pociesze wszystko co najlepsze od razu, na już. Śpieszą się z podaniem słodkich, pysznych przekąsek, bo są „takie dobre”. Patrzą przez pryzmat swoich, wyrobionych kubków smakowych. Jednak rozszerzanie diety to proces, w którym powinien znaleźć się czas na wszystko. To moment na poznanie nowych umiejętności (gryzienie, żucie, połykanie, wąchanie, lizanie, smakowanie różnych konsystencji pokarmów). Pośpiech jest tu złym doradcą. Więcej informacji o rozszerzaniu diety niemowląt dostępnych we wpisie – http://rozszerzanie-diety-niemowlat-w-pigulce/
Od czego zacząć rozszerzanie diety ?
Od podania ZIELONYCH WARZYW -najlepiej sezonowych, lokalnych. Im później wprowadzimy pokarmy o smaku pożądanym (słodki, umami), tym lepiej dla nas i dziecka. Ponadto, podając na początku cały wachlarz warzyw, umożliwiamy dziecku spóbowanie ich wszystkich! Badania pokazują, że „tylko jedna czwarta dorosłych i 7% dzieci spożywa zalecane ilości warzyw każdego dnia 3 (…) Rozwijanie akceptacji smaku warzyw jest trudniejsze niż rozwijanie akceptacji smaku owoców,
ale można to osiągnąć poprzez wielokrotne podawanie różnych warzyw. Ze względu na większe trudności w akceptacji smaku warzyw należy je wprowadzić do diety niemowlęcia (zwłaszcza zielone) przed owocami.2
Rozpoznawanie objawów głodu i sytości
Niemowlęta posiadają umiejętność samoregulacji, to znaczy, że same potrafią ocenić, czy są już najedzone, czy nie. Ważne jest, żeby niemowlętom w tym nie przeszkadzać. Zaufanie dziecku i oddanie mu poczucia kontroli nad jedzeniem to najlepsze co dorosły może zrobić w tym kierunku. Dziecko ma naturalną potrzebę decydowania o swoim ciele.
Rodzice poprzez rozpoznanie sygnałów głodu i sytości niemowlęcia odpowiedzialni są za częstotliwość karmień.
Objawy głodu niemowląt, to na przykład:
👉płacz,
👉 pobudzone ruchy ciała na widok pokarmu,
👉 otwieranie ust,
👉 podążanie wzrokiem na widok łyżeczki.
Objawy sytości niemowlęta mogą sygnalizować poprzez:
👉 zasypianie podczas spożywania pokarmu,
👉 niezadowolenie podczas przyjmowania posiłku,
👉 zwolnienie tempa przyjmowania posiłku,
👉zaprzestanie ssania,
👉 wypluwanie pokarmu,
👉 odmawianie przyjęcia posiłku,
👉 odpychanie łyżeczki,
👉 zaciskanie ust na widok łyżeczki.
Kluczowa rola rodzica
Rodzice znajdują się na pierwszej linii kształtowania nawyków żywieniowych dzieci. W świetle aktualnych danych naukowych: „Nieodpowiednia ilość składników pokarmowych lub niewłaściwy czas i sposób ich wprowadzania mogą trwale zmienić metabolizm i przebieg procesów fizjologicznych, zwiększając ryzyko chorób, takich jak otyłość, choroby alergiczne i choroby układu krążenia„2 Dlatego to takie ważne, z jakiej pozycji startuje dziecko.
Dorośli mają wpływ na to, jakie pokarmy udostępniają do spożycia dziecku. Im zdrowsze produkty udostępnią, tym większa szansa, że w późniejszym czasie dziecko będzie po nie sięgało. Ponadto, dbają o atmosferę spożywania posiłków, budują skojarzenia związane z jedzeniem. Co więcej, decydują kiedy, jak, gdzie karmią najmłodszych.
Wszystko w rękach dorosłych – budują zdrowie od najmłodszych chwil życia dziecka.
Podsumowując
Nauka spożywania pokarmów to wspólna praca dzieci i osób dorosłych. Przede wszystkim jedzenie to proces, który rozwija się wraz z wiekiem dzieci. Szczególnie na początku rozszerzania diety niemowlęta jedzą, smakują posiłki w mniejszych ilościach. Z upływem czasu będą próbowały coraz to więcej nowych produktów. Odmowa spożywania niektórych pokarmów jest naturalna. Nie powinna być interpretowana przez dorosłych jako stała niechęć i powód zaprzestanie podawania wartościowych pokarmów, w tym warzyw. Co więcej, podjąć należy wiele prób w kierunku włączenia nowych produktów, około 15 ekspozycji danego pokarmu, żeby go poznać (zobaczyć, dotknąć, powąchać, posmakować, zjeść). Każdy lubi to, co zna, najmłodsi nie stanowią tu wyjątku. Zaufanie do dziecka i oddanie mu decyzyjności w odczuciu głodu i sytości to najlepsza inwestycja w zdrowie i ochrona przed nadmierną masą ciała.
Piśmiennictwo
1Greer FR, Sicherer SH, Burks AW i wsp. The Effects of Early Nutritional Interventions on the Development of Atopic Disease in Infants and Children: The Role of Maternal Dietary Restriction, Breastfeeding, Hydrolyzed Formulas, and Timing of Introduction of Allergenic Complementary Foods. Pediatrics 2019;143: e20190281
2Szajewska H., Socha P., Horvath A. i wsp.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne/Pediatria 2021; 18: 805 – 822
3Boswell N. Complementary Feeding Methods-A Review of the Benefits and Risks. Int J Environ Res Public Health. 2021 Jul 4;18(13):7165. doi: 10.3390/ijerph18137165. PMID: 34281101; PMCID: PMC8297117.
Lutter CK, Grummer-Strawn L, Rogers L. Complementary feeding of infants and young children 6 to 23 months of age. Nutr Rev. 2021 Jul 7;79(8):825-846. doi: 10.1093/nutrit/nuaa143. PMID: 33684940.
Bakke AJ, Stubbs CA, McDowell EH, Moding KJ, Johnson SL, Hayes JE. Mary Poppins was right: Adding small amounts of sugar or salt reduces the bitterness of vegetables. Appetite. 2018 Jul 1;126:90-101. doi: 10.1016/j.appet.2018.03.015. Epub 2018 Mar 29. PMID: 29605517.
